สัญญาณเตือนเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด: ACL

เหล่านักกีฬาคงเคยได้ยิน "ภาวะเอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาด" หรือ ACL เป็นอย่างดี โดยเฉพาะนักบอล, บาสเก็ตบอล, แบตมินตัน ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้กับคนทั่วไปได้เช่นกัน เมื่อทำกิจกรรมที่มีการเคลื่อนไหวแบบบิดหมุนตัวแล้วเกิดการเสียหลักล้ม จึงเป็นสาเหตุทำให้เอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาด

รู้หรือไม่? ในปัจจุบันการรักษาเอ็นไขว้หน้าขาด ทำได้หลายวิธี โดยไม่จำเป็นต้องผ่าตัดทุกราย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรง สำรวจตัวเองขณะเล่นกีฬาว่ามีสัญญาณเหล่านี้หรือไม่?

สัญญาณเตือนเมื่อเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด:

• มีเสียงลั่นในข้อ (Audible Pop) เมื่อเอ็นไขว้หน้าขาด

• มีอาการปวดภายในเข่าลึกๆ

• จะมีอาการบวมหลังการบาดเจ็บ เนื่องจากมีเลือดออกในข้อเข่า

• ในบางรายที่มีอาการรุนแรงจะขยับเข่าลำบาก หรือรู้สึกเหมือนเข่าหลวม ไม่เข้าที่

• หัวเข่าอาจใช้งานไม่ได้ในขณะที่ได้รับบาดเจ็บ

หากมีอาการปวดอย่างรุนแรงในทันที และข้อเข่าบวมภายใน 1-2 ชั่วโมง ควรรีบมาพบแพทย์ทันที

เนื่องจากอาจมีการกระดูกแตกร่วมด้วย

สำหรับกรณีที่ไม่ได้มีการบวมเร็วมาก ส่วนใหญ่จะเป็นการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อทั่วไป ควรหยุดพักการใช้งานข้อเข่า 1-2 สัปดาห์ ก็จะอาการดีขึ้น แต่ถ้านานเกินกว่า 2 สัปดาห์แล้วยังมีอาการปวด ควรมาพบแพทย์เพื่อเข้ารับการรักษาต่อไป

สาเหตุของเอ็นไขว้หน้าขาด:

• สาเหตุจากอุบัติเหตุการปะทะ: โดยส่วนใหญ่จะพบมากในกีฬาฟุตบอล, บาส, แบตมินตัน

  • การบิดของเข่า

  • กระโดดผิดท่า

  • บิดหมุนตัวเร็วแล้วเกิดการเสียหลักล้ม

  • การกระโดดที่รีบยกเท้า

• สาเหตุจากสรีระ: ในบางรายมีสาเหตุจากกล้ามเนื้อที่ตึง ไม่ยืดหยุ่น หรือกล้ามเนื้อไม่แข็งแรง ทำให้เข่าบาดเจ็บ ในกรณีนี้อาการจะเป็นแบบสะสมเรื้อรัง มีอาการปวดเข่าสะสม

การปฐมพยาบาลเบื้องต้น:

• นอนนิ่งๆ อย่าพยายามขยับ

• ประคบเย็นแล้วทิ้งระยะสักพักแล้วลองขยับเข่า งอ-เหยียดเข่า โดยค่อยๆ ลงน้ำหนัก

• หากข้อเข่าผิดรูป หรือปวดมากจนขยับไม่ได้ ต้องดามด้วยไม้หรืออุปกรณ์ที่มี แล้วพันผ้ายึดให้แข็งแรงก่อนนำส่งโรงพยาบาล

การรักษาเอ็นไขว้หน้าขาดจำเป็นต้องผ่าตัดหรือไม่?

การรักษาเอ็นไขว้หน้าขาด ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดทุกราย โดยแพทย์จะประเมินจากอาการเป็นกรณีไป จากสถิติพบว่า 60% ของผู้ที่มีอาการเอ็นไขว้หน้าฉีกขาด มักจะมีอาการหมอนรองกระดูกเข่าฉีกร่วมด้วย เบื้องต้นแพทย์จะทำการใส่เฝือกอ่อน ร่วมกับการให้ยาแก้อักเสบก่อนจนอาการบวมลดลง จึงจะมีการประเมินอาการเพื่อหาแนวทางการรักษาต่อไป

ฟื้นฟูกล้ามเนื้อเข่าหลังจากเอ็นไขว้หน้าขาด

• ควรออกกำลังกายเพื่อให้เกิดการเคลื่อนไหวของข้อต่อและกล้ามเนื้อ เพื่อช่วยให้ขยับเดินได้เร็ว ช่วยฟื้นฟูสำหรับนักกีฬาหรือผู้ป่วยหลังผ่าเข่า

• ฝึกข้อเข่าหลังการผ่าตัด

ทำอย่างไรไม่ให้บาดเจ็บซ้ำ

• ฝึกกล้ามเนื้อเพื่อการป้องกันการบาดเจ็บของเอ็นไขว้หน้า โดยต้องฝึกทั้งความแข็งแรง และความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อบริเวณข้อเข่า

• สร้างสมดุลและการทรงตัวของข้อเข่า

• เรียนรู้การล้มที่ถูกวิธีระหว่างเล่นกีฬา เพื่อป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ

• ใส่สายรัดข้อเข่าแบบที่มีสายดามด้านข้าง เพื่อช่วยประคองข้อเข่าและรองรับแรงกระแทกขณะเล่นกีฬา Hinged knee brace - Push Sports

แหล่งที่มา:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acl-injury/symptoms-causes/syc-20350738

https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases--conditions/anterior-cruciate-ligament-acl-injuries/